بررسی نیروهای لرزه ای وارد بر اجزای غیرسازه ای موجود در طبقات مختلف ساختمان ها

چکیده: در چند ده گذشته، اقدامات زیادی در زمینه ی اصلاح روش ها و آئین نامه ها به منظور بهبود رفتار اجزای سازه ای ساختمان ها در زلزله صورت پذیرفته که موجب تحولاتی بنیادی در آئین نامه های ساختمانی و ارتقای دانش مهندسان در این زمینه شده است، اما در این میان به نقش اجزای غیر سازه ای ساختمان ها در بروز تلفات جانی و خسارات مالی ناشی از زمین لرزه توجه کمتری شده است. تجربه نشان داده است که حتی در صورت مقاومت ساختمان در مقابل زلزله،اجزای غیر سازه ای آن پتانسیل زیادی برای وارد کردن آسیب های جدّی به ساکنان یا ایجاد اختلال در کارکرد ساختمان دارند. با وقوع هر زمین لرزه، نیرویی متناسب با جرم به هر شیئی از جمله اشیاء و لوازم نصب شده در هر سازه ای که اغلب فاقد مهار مناسب می باشند وارد می آید و با جابجایی و پرتاب این تجهیزات خسارات مالی و جانی بسیاری به بار می آید. در این تحقیق نخست نیروهای لرزه ا ی و جا بجایی های ناشی از این نیروها در طبقات مختلف قاب های متفاوت بر اساس آیین نامه های موجود تعیین می گردد و سپس با استفاده از نرم افزارهایsapوetabs وseismosignal نتایج حاصل از مدل سازی و آنا لیز قاب ها تحت اثر شتاب نگاشت های مختلف .با دقت روابط موجود آئین نامه ها مورد بررسی قرار گرفته است. با بررسی نتایج به دست آمده از حل مدل های تحلیلی مشخص گردید که با در نظر گرفتن خصوصیات دینامیکی ساختمان ها نتایج بهتری در مورد تغییر شتاب در ارتفاع به دست می آید. این نتایج و رکوردهای ثبت شده در زمین لرزه های گذشته مبین این حقیقت است که شتاب همیشه به شکل خطی در ارتفاع متغیر نیست ولی به هر حال در صورتی که زمان تناوب ساختمان کمتر از 5/0 ثانیه باشد می توان تغییرات آن را در ارتفاع خطی در نظر گرفت. در صورتی که زمان تناوب اصلی سازه به زمان تناوب قطعه الحاقی نزدیک باشد، ضریب تشدید در حالت حداکثر خود قرار خواهد گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص گردید که دراکثر قابها با سیستم های مختلف شتاب پیش بینی شده از سوی آئین نامه فاصله بسیار زیادی در جهت اطمینان با شتاب اتفاق افتاده دارد که این فاصله با اصلاح روابط آئین نامه در مورد قاب های مختلف قابل تعدیل است